Czym jest Model Trójczynnikowy i dlaczego powstał?
W świecie finansów, zrozumienie, dlaczego niektóre akcje osiągają lepsze wyniki niż inne, jest kluczowe dla inwestorów. Klasyczny model CAPM (Capital Asset Pricing Model) przez długi czas był podstawą do wyjaśniania zależności między ryzykiem a stopą zwrotu. Jednakże, model ten posiadał pewne ograniczenia, nie potrafiąc w pełni wyjaśnić różnic w wynikach różnych akcji. Dlatego też, w latach 90. XX wieku, Eugene Fama i Kenneth French zaproponowali alternatywne podejście – model trójczynnikowy Famy-Frencha.
Elementy składowe modelu Famy-Frencha
Model trójczynnikowy Famy-Frencha rozszerza CAPM, dodając dwa dodatkowe czynniki ryzyka, które mają istotny wpływ na zwroty z akcji. Po pierwsze, bierze pod uwagę wielkość spółki (SMB – Small Minus Big). Stwierdzono, że małe spółki, historycznie, generują wyższe zwroty niż duże. Po drugie, uwzględnia wartość księgową do rynkowej (HML – High Minus Low). Akcje o wysokim wskaźniku wartości księgowej do rynkowej (akcje wartościowe) również wykazywały tendencję do generowania wyższych zwrotów niż akcje o niskim wskaźniku (akcje wzrostowe).
Jak interpretować te dodatkowe czynniki ryzyka?
SMB (Small Minus Big) odzwierciedla fakt, że mniejsze firmy są często bardziej wrażliwe na zmiany gospodarcze i mają większe ryzyko upadłości, co skutkuje wyższą premią za ryzyko wymaganą przez inwestorów. Z kolei HML (High Minus Low) sugeruje, że akcje wartościowe, które często są niedowartościowane przez rynek, mogą oferować większy potencjał wzrostu, a zatem wyższe zwroty. Model trójczynnikowy Famy-Frencha uwzględnia te zależności.
Przewaga nad modelem CAPM
Model trójczynnikowy Famy-Frencha oferuje lepsze wyjaśnienie różnic w stopach zwrotu akcji niż model CAPM, ponieważ uwzględnia dodatkowe czynniki ryzyka, które są istotne dla inwestorów. Tam, gdzie CAPM brakuje, model Famy-Frencha dostarcza bardziej kompleksowego spojrzenia na determinanty zwrotów.
Zastosowanie modelu w praktyce inwestycyjnej
Model ten jest szeroko stosowany przez inwestorów i analityków do oceny wyników portfeli inwestycyjnych oraz do identyfikacji akcji, które mogą być niedowartościowane lub przewartościowane. Pomaga również w budowaniu portfeli, które są odpowiednio zdywersyfikowane pod względem wielkości spółek i wartości księgowej do rynkowej. Wykorzystując model trójczynnikowy Famy-Frencha, inwestorzy mogą podejmować bardziej świadome decyzje inwestycyjne.
Krytyka i ograniczenia modelu
Pomimo swojej popularności, model trójczynnikowy Famy-Frencha nie jest pozbawiony wad. Niektórzy krytycy argumentują, że czynniki SMB i HML są jedynie artefaktami danych i nie reprezentują prawdziwych czynników ryzyka. Ponadto, model nie uwzględnia innych ważnych czynników, takich jak momentum czy płynność, które również mogą wpływać na zwroty z akcji.
Ewolucja modelu – od trzech do pięciu czynników
W późniejszych latach, Fama i French rozwinęli swój model, dodając kolejne dwa czynniki: rentowność i inwestycje. Nowy model pięcioczynnikowy miał na celu jeszcze lepsze wyjaśnienie zmienności zwrotów z akcji. To pokazuje, że badania nad czynnikami ryzyka wciąż trwają, a modele są stale udoskonalane.
Dodaj komentarz