Wzrok zmienia się przez całe życie i to zupełnie normalne, że wraz z wiekiem oczy adaptują się do nowych warunków. Jednak wiele chorób okulistycznych rozwija się po cichu – nie dając wyraźnych objawów aż do momentu, gdy widzenie zaczyna zauważalnie się pogarszać. Dlatego profilaktyka ma kluczowe znaczenie. Regularne badania pozwalają wykryć choroby oczu na bardzo wczesnym etapie i zatrzymać ich postęp, zanim będą wymagały bardziej intensywnego leczenia.
Dlaczego regularne badania okulistyczne są tak ważne?

Oczy nie bolą. To paradoks – narząd tak delikatny, a jednocześnie tak skłonny do ukrywania chorób. Jaskra, AMD czy retinopatia potrafią rozwijać się latami bez żadnych sygnałów ostrzegawczych. Właśnie dlatego regularne kontrole są kluczowe, nawet jeśli widzenie wydaje się prawidłowe.

Badania pozwalają wykryć nie tylko choroby oczu, ale także schorzenia ogólnoustrojowe – cukrzycę, nadciśnienie, choroby nerek czy autoimmunologiczne, które często ujawniają się najpierw w naczyniach siatkówki.

W placówkach zajmujących się kompleksową diagnostyką, takich jak Szpital Gdańsk LUX MED, pacjenci w każdym wieku mogą wykonać badania przesiewowe, które pozwalają wykryć wczesne zmiany jaskrowe, siatkówkowe czy związane z krótkowzrocznością.

Zobacz: https://szpital-gdansk.luxmed.pl/oferta/okulistyka/. 

Najczęstsze choroby oczu wykrywane profilaktycznie

Regularna profilaktyka pozwala wyłapać szereg chorób, które mogą prowadzić do pogorszenia wzroku lub jego utraty. Najczęściej diagnozuje się:

• jaskrę – choroba nerwu wzrokowego o podstępnym przebiegu,
• AMD – zwyrodnienie plamki związane z wiekiem,
• zaćmę,
• retinopatię cukrzycową,
• choroby rogówki,
• zaburzenia widzenia u dzieci (np. zez, niedowidzenie).

Te schorzenia wcześnie wykryte często można skutecznie spowolnić lub zatrzymać.

Jak wygląda profilaktyka wzroku u dzieci, dorosłych i seniorów?

Profilaktyka różni się w zależności od wieku, bo każde oczy mają inne potrzeby.
U dzieci kluczowe jest wczesne wyłapanie zaburzeń widzenia – wzrok rozwija się intensywnie do około 7-8 roku życia, więc każde opóźnienie diagnostyczne może wpływać na przyszłość.

Dorośli spędzający wiele godzin przy komputerze powinni regularnie oceniać stan filmu łzowego, ciśnienie w oku i ostrość widzenia. Seniorzy natomiast wymagają badań pod kątem jaskry, zaćmy i AMD, bo ryzyko rośnie z wiekiem.

Profilaktyka obejmuje także ocenę siatkówki, pomiar ciśnienia śródgałkowego oraz badania obrazowe, jeśli lekarz uzna je za konieczne.

Styl życia a zdrowie oczu – o czym warto pamiętać na co dzień?

Na kondycję oczu wpływa znacznie więcej niż tylko ekspozycja na ekran. Istotne są zarówno nawyki żywieniowe, jak i środowisko, w którym funkcjonujemy. Regularne nawilżanie oczu, unikanie klimatyzacji, przerwy podczas pracy z komputerem czy dieta bogata w luteinę i omega-3 potrafią realnie zmniejszyć ryzyko wielu schorzeń.

Najważniejsze zasady, które wspierają zdrowie oczu:

• zrób przerwę co 20-30 minut pracy przed ekranem (“zasada 20-20-20”),
• pij odpowiednią ilość wody,
• noś okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV,
• wietrz pomieszczenia i nawilżaj powietrze,
• dbaj o dietę bogatą w zielone warzywa, tłuste ryby, jajka i borówki,
• nie bagatelizuj suchości oczu – to pierwszy sygnał zmęczenia układu wzrokowego.

Na jakie objawy reagować od razu – kiedy pilnie zgłosić się do okulisty?

Niektóre symptomy wymagają pilnej konsultacji, nawet jeśli pojawiły się nagle i szybko ustąpiły. Pogorszenie widzenia może być związane z chorobami naczyniowymi, zapalnymi lub zwyrodnieniowymi, które trzeba leczyć natychmiast.

Do objawów alarmowych należą:

• nagłe pogorszenie ostrości widzenia,
• “mroczki”, “błyski” lub “zasłona” przed okiem,
• ból oka nasilający się przy ruchu,
• utrata części pola widzenia,
• podwójne widzenie,
• nagłe zaburzenia widzenia barw.
  

Jeśli coś takiego się pojawi – nie czeka się do kolejnej kontroli. To sygnał, że narząd wzroku wymaga natychmiastowej diagnostyki.